Αν οι δικηγόροι πληροφορούνταν πριν από περίπου έξι μήνες ότι ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, που είναι γνωστός ως «νομοθέτημα Χαμηλοθώρη» – είχε κατατεθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων τον περασμένο Δεκέμβριο αλλά δεν ψηφίστηκε λόγω πρόωρων εκλογών -, θα εφαρμοζόταν σε γενικές γραμμές λίγους μήνες μετά επί κυβερνήσεως Τσίπρα, δεν θα το πίστευαν.
Κι όμως την Παρασκευή ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Νίκος Παρασκευόπουλος έδινε «μάχες χαρακωμάτων» με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών με τα οποία είχε συνεργασία για τη μη εφαρμογή του παλαιού νόμου της κυβέρνησης ΝΔ – ΠαΣοΚ για την πολιτική δίκη και για να προωθηθούν έστω κάποιες από τις διατάξεις του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Το σχέδιο ήταν σχεδόν έτοιμο έπειτα από εντολή του ιδίου του υπουργού από τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή υπό την προεδρία του αρεοπαγίτη κ. Δημήτρη Κράνη.
Το επίμαχο σημείο των διαβουλεύσεων του νομοθετήματος είναι οι διατάξεις περί αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις, πλειστηριασμοί): υπήρχε επιμονή από τη νέα ηγεσία του υπουργείου να μην ισχύσουν οι προβλεπόμενες από το σχέδιο Χαμηλοθώρη. Παράλληλα σημείο αιχμής είναι και οι συνθήκες διεξαγωγής της πρωτόδικης διαδικασίας, καθώς το επίμαχο σχέδιο καταργούσε την εξέταση μαρτύρων και προωθούσε τη με ταχύτατες διαδικασίες δίκη σε πρώτο βαθμό.
Ασφυκτικές προθεσμίες.
Στη διαβούλευση μεταξύ του ελληνικού υπουργείου Δικαιοσύνης και των τεχνικών κλιμακίων υπό γάλλο τεχνοκράτη υπάρχει, κατά πληροφορίες, προσδοκία από την ελληνική πλευρά ότι θα διατηρηθεί η εξέταση των μαρτύρων, χωρίς ωστόσο και αυτό να είναι σίγουρο. Αλλωστε το τελικό κείμενο του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας θα σταλεί στην Κομισιόν και, αν εγκριθεί, θα κατατεθεί τελικά στη Βουλή την Τετάρτη το πρωί.
Σύμφωνα με πηγή του υπουργείου, οι νέες διατάξεις του Κώδικα που ζητήθηκαν από τους θεσμούς συντάχθηκαν υπό ασφυκτικές προθεσμίες και επί της ουσίας τροποποιήθηκε το νομοθέτημα Χαμηλοθώρη. Δεν υπήρχε καν περιθώριο για διαβούλευση, όπως ειπώθηκε στο «Βήμα» από την ίδια πηγή, προκειμένου να επιτευχθεί ένας λιγότερο επώδυνος συμβιβασμός μεταξύ των απαιτήσεων και της βούλησης του υπουργείου για προστασία των δικαιωμάτων των οφειλετών ή των πολιτών γενικότερα.
Πρώτα οι τράπεζες στον πλειστηριασμό.
Εντονη είναι η πίεση των εκπροσώπων των θεσμών να εφαρμοστεί το σχέδιο Χαμηλοθώρη, σύμφωνα με το οποίο στη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης οι εργαζόμενοι δεν προηγούνται έναντι των τραπεζών στους πλειστηριασμούς. Μάλιστα προβλέπεται ότι, αν μια εταιρεία πτωχεύσει λόγω χρεών προς εργαζομένους, ΙΚΑ, εφορίες, προμηθευτές, τράπεζες και κατά τον χρόνο της πτώχευσης έχει ένα ακίνητο που βγαίνει στον πλειστηριασμό, το δικαίωμα των εργαζομένων που παλαιότερα είχαν το προνόμιο να εισπράξουν τα δεδουλευμένα τώρα συρρικνώνεται, αφού η ικανοποίηση μπορεί να γίνει σε ποσοστό 23%, ενώ το ποσοστό των τραπεζών φθάνει το 65%. Μάλιστα ασκούνταν έντονη κριτική για το ότι η ενίσχυση αυτή των τραπεζών ήταν εις βάρος και του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
Επιπλέον με το σχέδιο αυτό για τον Κώδικα διευρυνόταν η έννοια του όρου της κατάσχεσης καθώς έπαυε να ισχύει η περιοριστική απαρίθμηση των ακατάσχετων πραγμάτων και αντικαθίστατο από μια αόριστη έννοια. Περιστέλλονταν επίσης με το νομοθέτημα Χαμηλοθώρη και ουσιώδη δικαιώματα του οφειλέτη, αφού οι προθεσμίες σε βάρος του ήταν απολύτως βραχείες. Μάλιστα είχε προκαλέσει σοκ επί προηγούμενης κυβερνήσεως και η πρόβλεψη ότι ο πλειστηριασμός θα γίνεται με βάση την εμπορική και όχι την αντικειμενική αξία του ακινήτου. Ετσι θα υπήρχε το παράδοξο ένα ακίνητο να φορολογείται με βάση την αντικειμενική του αξία και να πλειστηριάζεται με βάση την εμπορική αξία.
Η απόδειξη με μάρτυρες
Προβληματικές εκτιμούσαν κάποιοι ότι ήταν και οι διαδικασίες της πρωτόδικης διαδικασίας στην πολιτική δίκη καθώς καταργούνταν η απόδειξη με μάρτυρες στο ακροατήριο του δικαστηρίου. Η διάταξη αυτή πολεμήθηκε έντονα από τον κ. Παρασκευόπουλο στις συζητήσεις με τους θεσμούς και υπάρχει προσδοκία ότι θα περάσει η δυνατότητα να διατηρηθεί η απόδειξη μέσω μαρτύρων. Επί της ουσίας, σύμφωνα με το υπουργείο, αν καταργηθεί η μαρτυρική απόδειξη, θα είναι σαν να καταργείται η δημοσιότητα της δίκης αλλά και η προφορικότητα και η αμεσότητά της. Σύμφωνα με το σχέδιο Χαμηλοθώρη, η μαρτυρική κατάθεση μπορούσε να αντικατασταθεί από μια ένορκη βεβαίωση (ενώπιον συμβολαιογράφου ή ειρηνοδίκη), κάτι που, σύμφωνα με τους δικηγόρους, δεν μπορούσε να διασφαλίσει ή να δώσει τα εχέγγυα μιας δίκαιης δίκης.
Η κριτική που γίνεται στα δύο αυτά μεγάλα κεφάλαια του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ο οποίος φέρεται να εξυπηρετεί την επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης, είναι ότι δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για επαρκέστερη στελέχωση των δικαστηρίων με δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους. Η ίδια κριτική φαίνεται ότι γεννά ερωτήματα πώς η συρρίκνωση των δικαιωμάτων των αδυνάτων μπορεί να επιταχύνει την απονομή δικαιοσύνης.
Διλήμματα
Σε αναβρασμό οι δικηγόροι
Αναταραχή επικρατεί στους κόλπους των δικηγόρων για το σχέδιο του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Την Παρασκευή συνεδρίασαν οι δικηγόροι όλης της χώρας υπό την προεδρία του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) κ. Βασίλη Αλεξανδρή. Διετύπωσαν την ανησυχία τους, βρίσκονται όμως σε αναμονή του τελικού κειμένου προκειμένου να τοποθετηθούν. Ο κίνδυνος πάντως για απεργιακές κινητοποιήσεις δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να είναι μεγάλος, αφού οι δικηγόροι έχουν αντιληφθεί ότι οι διατάξεις του νέου Κώδικα, για τον οποίο είχαν με ψηφοφορία αποφασίσει σχεδόν καθολικά αποχή διαρκείας τον Δεκέμβριο του 2014, έχουν προαποφασιστεί στα πλαίσιο της επώδυνης για τη χώρα συμφωνίας, η οποία πλήττει και τους δικηγόρους.
Σε σχέση με τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας και την «ομπρέλα προστασίας» που επιχειρεί να θέσει η κυβέρνηση, την πρωτοβουλία έχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τα άλλα συναρμόδια υπουργεία, τα οποία επίσης καλούνται να αποφασίσουν στο ερώτημα αν συρρικνώσουν και άλλο τα δικαιώματα των ιδιοκτητών.
Παπαδάκου Γιάννα από ΤΟ ΒΗΜΑ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.